XVIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina 2−23 października 2021

Konkurs Chopinowski jest wizytówką Polski na świecie. To turniej muzyczny o globalnym zasięgu i ogromnej renomie, od niemal stu lat budzący pozytywne skojarzenia z Polską i skutecznie promujący polską kulturę. Konkurs Chopinowski ma wielbicieli na całym świecie, w niektórych krajach – zwłaszcza Japonii i Korei Południowej – powoduje swojego rodzaju „Chopinomanię”. Wydarzenie to organizowane jest z poszanowaniem zasad fair play i wielokrotnie wskazywane jest jako przykład konkursu opartego na transparentnych zasadach. Dzięki transmisjom internetowym skutecznie dociera do młodych odbiorców – w lipcu 2021 r. eliminacje do XVIII edycji oglądane były 4 miliony razy, a w 2015 r. konkursowe występy pianistów w Warszawie były śledzone przez melomanów z każdego zakątka globu.

Już od pierwszej edycji konkursu (od roku 1927) głównym założeniem było propagowanie genialnej twórczości Fryderyka Chopina, poprzez dbanie o jej stylowe wykonywanie. Jednocześnie starano się, by konkurs był zachętą dla najwybitniejszych młodych pianistów danej generacji, do wnoszenia swojego wkładu w tradycję interpretacji chopinowskich.

Jak ujmuje to dyrektor Konkursu, dr Artur Szklener:

„Młodzi wykonawcy przystępujący do rywalizacji w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina podejmują niezwykle trudną próbę skonkretyzowania w autorskich interpretacjach nieuchwytnego ideału Chopinowskiej muzyki – przez wielu doświadczonych wirtuozów zaliczanej do najbardziej wymagających, jakie kiedykolwiek skomponowano – a zarazem próbę zmierzenia się z legendą laureatów dotychczasowych konkursów”.

Przebieg XVIII Konkursu Chopinowskiego

Do XVIII Konkursu Chopinowskiego zgłosiła się rekordowa liczba kandydatów – ponad 500 pianistów z całego świata. Ze względu na ograniczenia spowodowane pandemią Konkurs został przeniesiony z roku 2020 na 2021. Eliminacje odbyły się w lipcu tego roku. Do udziału w Konkursie Chopinowskim jury zakwalifikowało 87 pianistów, w tym 16 Polaków.

XVIII Konkurs Chopinowski rozpocznie się 2 października o godz. 20 uroczystym koncertem inauguracyjnym, podczas którego wystąpi 5 tryumfatorów poprzednich edycji wraz z Belcea Quratet, Simply Quartet, a także Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Andrzeja Boreyki. W repertuarze: Schumann, Beethoven i Bach.

Konkurs jest podzielony na 4 etapy. Pierwszy z nich rozpocznie się w niedzielę, 3 października o godz. 10. Do każdego kolejnego etapu zakwalifikuje się około połowa uczestników z etapu poprzedniego. Ich występy będzie oceniać jury składające się z wybitnych pianistów i pedagogów.

Ogłoszenie wyników nastąpi tradycyjnie na schodach foyer Filharmonii Narodowej, w nocy z 20 na 21 października. Wręczanie nagród i pierwszy koncert laureatów odbędzie się w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej 21 października o godz. 19.

Transmisje

Dzięki transmisjom na kanale YouTube Konkurs Chopinowski będzie mógł być śledzony na żywo przez melomanów na całym świecie. Mimo tego, że widzów Konkursu będą dzielić setki czy tysiące kilometrów, to w ciągu 3 tygodni stworzą oni społeczność połączoną wspólnym przeżywaniem zmagań młodych pianistów na scenie Filharmonii Narodowej. Przed nami blisko 100 godzin transmisji przesłuchań konkursowych. Podczas poprzedniej edycji w 2015 r. widzowie łącznie oglądali przesłuchania z Konkursu 9 300 000 razy, co po zsumowaniu ich czasu trwania odpowiada 141 latom oglądania. Również w tym roku Instytut Chopina przygotował aplikację na urządzenia mobilne (iOS, Android), w której będzie można oglądać wszystkie konkursowe występy. Po raz pierwszy w historii Konkursu będzie można śledzić online wykonania uczestników w jakości 4K.

Konkurs Chopinowski tradycyjnie będzie w całości transmitowany przez TVP Kultura oraz Program II Polskiego Radia i Radio Chopin.

„Kurier Chopinowski”, czyli codzienna gazeta konkursowa

Konkursowi Chopinowskiemu towarzyszyć będzie codzienna, dwujęzyczna (polsko-angielska) gazeta konkursowa „Kurier Chopinowski”. Wzorem młodzieńczego, Chopinowskiego „Kuriera Szafarskiego”, utrwali on detale konkursowej codzienności, odnotuje muzyczne zachwyty, wydobędzie ciekawostki ukryte w chopinowskich archiwach i muzealnych skarbcach, sięgnie po fascynujące wątki zapomnianej, bogatej historii konkursu.

Konkurs Chopinowski na świecie

Początkowo Konkurs Chopinowski wygrywali pianiści z Europy. Jego popularność szybko rosła w miarę upływy czasu, a wśród laureatów coraz częściej zaczęli pojawiać się reprezentanci odległych zakątków świata, takich jak Stany Zjednoczone, Argentyna, Brazylia czy Wietnam. Zwyciężając, stawali się często narodowymi bohaterami w swoich krajach.

Od wielu lat ogromne zainteresowanie warszawskim konkursem widoczne jest w krajach Dalekiego Wschodu – w Japonii, Chinach, a po zwycięstwie Seong Jin-Cho także w Korei Południowej. W kraju tym po sukcesie młodego wirtuoza sprzedaż płyt z muzyką klasyczną wzrosła aż o 400%.

W przeszłości kolejne edycje Konkursów Chopinowskich cieszyły się coraz większym zainteresowaniem publiczności, a także zainteresowaniem mediów. I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski transmitowany była na antenie Polskiego Radia, V edycja w 1955 r. zgromadziła pierwszych widzów przed telewizorami, a taśmy z przesłuchań wysyłano codziennie 27 samolotami do zagranicznych radiostacji.

Kolejnym kamieniem milowym była XVI edycja w 2010 r., podczas której pierwszy raz w historii transmitowano występy na żywo w Internecie.

Obecnie doniesienia o Konkursie Chopinowskim śledzi prawie 1000 dziennikarzy z całego świata, a do Warszawy w tym roku przyjedzie ok. 100 przedstawicieli mediów z kilkunastu krajów.

Wokół Konkursu Chopinowskiego

W związku z odbywającym się w Warszawie Konkursem Chopinowskim mają miejsce różnorodne wydarzenia nawiązujące do postaci kompozytora. W Zamku Królewskim od września można obejrzeć wystawę „Chopin. Salon Romantyczny”, która potrwa do 14 listopada. Ekspozycje czasowe przygotowuje także Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie oraz Dom Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli. W stolicy zobaczmy od 13 października wystawę „Chopin. Potęga znaku”, a w Żelazowej Woli od 1 października wystawę „Siudmak / Chopin / Nokturny” oraz od 22 października „«Harmony» – Marcin Ryczek, wystawa fotografii”.

W Międzynarodowy Dzień Muzyki 1 października o godz. 19 na bastionie Muzeum Fryderyka Chopina rozbłyśnie neon zaprojektowany przez Annę Liberę i Jana Strumiłłę.

Podczas VIII edycji konkursu w 1970 r. zainaugurowana została tradycja organizowania uroczystych obchodów rocznicy śmierci Fryderyka Chopina. W Bazylice Świętego Krzyża w Warszawie, gdzie spoczywa serce kompozytora, 17 października, w dniu wolnym od konkursowych przesłuchań, wykonywane jest Requiem Wolfganga Amadeusza Mozarta. Ten sam utwór, zgodnie z ostatnią wolą Fryderyka Chopina, zabrzmiał w 1849 r. podczas uroczystości pogrzebowych kompozytora w Kościele św. Magdaleny w Paryżu. W 2021 roku, w 172. rocznicę śmierci patrona konkursu, usłyszymy Requiem Mozarta w wykonaniu Collegium Vocale 1704, Collegium 1704 pod batutą Václava Luksa oraz takich solistów jak Simona Šaturová (sopran), Sara Mingardo (alt), Maximilian Schmitt (tenor) i Jan Martiník (bas).

Narodowe Centrum Kultury zainicjowało akcję „Domówka z Chopinem” o charakterze edukacyjnym skierowaną do wszystkich domów kultury w Polsce, której celem jest zachęcenie lokalnych ośrodków do prowadzenia warsztatów muzycznych poświęconych polskiemu kompozytorowi, a także do organizowania streamingu z transmisji.

Instytut Adama Mickiewicza włączył się w promocję Konkursu Chopinowskiego na świecie poprzez zaproszenie przedstawicieli zagranicznych mediów do Warszawy oraz sfinansowanie kampanii promocyjnych w różnych miastach na całym świecie.

Partnerzy i Sponsorzy:

Głównym współfinansującym Konkurs jest Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Mecenasem Instytutu i Konkursu jest PKN Orlen. Partnerem Głównym jest Totalizator Sportowy, partnerami zaś są: PZU, Emitel, Kopernik S.A. i Lexus. Bez zaangażowania tych podmiotów organizacja Konkursu na tak spektakularną skalę nie byłaby możliwa.

Harmonogram

2 października, godz. 20
Nadzwyczajny Koncert Inauguracyjny
XVIII Konkursu Chopinowskiego

Yulianna Avdeeva, fortepian */**
Philippe Giusiano, fortepian **
Kevin Kenner, fortepian **
Dang Thai Son, fortepian **
Seong-Jin Cho, fortepian ***
Krzysztof Firlus kontrabas **
Belcea Quartet * / **
Simply Quartet **
Orkiestra Filharmonii Narodowej ***
Andrzej Boreyko, dyrygent

Program:
Robert Schumann: Kwintet fortepianowy Es-dur op. 44 *
Johann Sebastian Bach: Koncert na 4 fortepiany a-moll BWV 1065 **
Ludwig van Beethoven: III Koncert fortepianowy c-moll op. 37 ***

KONKURS

3–7 października, I etap
9–12 października, II etap
14-16 października, III etap
17 października – uroczystości związane z obchodami 172. rocznicy śmierci Fryderyka Chopina
18–20 października, finał
21 października, gala wręczenia nagród i koncert laureatów
22 października, II koncert laureatów
23 października, III koncert laureatów

Uroczystości związane z obchodami 172. rocznicy śmierci Fryderyka Chopina

17 października 2021, g. 21
Bazylika Świętego Krzyża w Warszawie

Wolfgang Amadeusz Mozart Requiem d-moll KV 626

Simona Šaturová, sopran
Sara Mingardo, alt
Maximilian Schmitt, tenor
Jan Martiník, bas
Collegium Vocale 1704
Collegium 1704
Václav Luks, dyrygent

Wśród Jury Konkursu Chopinowskiego znajdują się wybitne postaci światowej pianistyki – m.in. zwycięzcy i laureaci poprzednich edycji Konkursu: Dmitri Alexeev, Sa Chen, Dang Thai Son, Akiko Ebi, Philippe Giusiano, Nelson Goerner, Adam Harasiewicz, Krzysztof Jabłoński, Kevin Kenner, Arthur Moreira Lima, Janusz Olejniczak, Piotr Paleczny, Ewa Pobłocka, Katarzyna Popowa-Zydroń (przewodnicząca), John Rink, Wojciech Świtała, Dina Yoffe.